Θεωρώ υποχρέωσή μου —και το αισθάνομαι και ως προσωπική ανάγκη— να τοποθετηθώ δημόσια σχετικά με τη συζήτηση που έχει ανοίξει για την ίδρυση Μουσικού Σχολείου στην Κεφαλονιά, καθώς εδώ και αρκετά χρόνια έχω αναδείξει το θέμα μέσα από άρθρα μου στον τοπικό τύπο.

Όταν σε σχεδόν όλους τους νομούς της χώρας λειτουργούν Μουσικά Σχολεία εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες, η δημιουργία ενός τέτοιου θεσμού για το νησί μας αποτελεί ένα όραμα που άργησε όχι απλώς να αποκτηθεί —που και αυτό δεν έχει γίνει ακόμα—, αλλά ακόμη και να διατυπωθεί, παρά την πλούσια και αδιάλειπτη μουσική παράδοση του τόπου μας. Έστω κι έτσι, ισχύει το «κάλλιο αργά παρά ποτέ». Τώρα που η συζήτηση έχει λάβει νέα δυναμική, είναι κρίσιμο οι αποφάσεις να ληφθούν με σύνεση, διαφάνεια και αντικειμενικά κριτήρια.

Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η χωροθέτηση ενός Μουσικού Σχολείου δεν αποτελεί απλώς επιλογή πόλης. Είναι απόφαση που καθορίζει την ποιότητα της λειτουργίας του, τη βιωσιμότητά του και —κυρίως— το εκπαιδευτικό μέλλον των παιδιών που θα φοιτήσουν σε αυτό.

Επιπλέον, πρέπει να γίνει πλήρως κατανοητό ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα η κεντρική διοίκηση να εγκρίνει δύο ή περισσότερα Μουσικά Σχολεία για την ίδια Περιφερειακή Ενότητα. Κάθε νομός ή νησί μπορεί να λειτουργήσει αποκλειστικά ΕΝΑ Μουσικό Σχολείο. Ως εκ τούτου, η επιλογή της τοποθεσίας αποκτά στρατηγική σημασία για το μουσικό όφελος ολόκληρου του νησιού.

Για να αναπτυχθεί και να αντέξει στον χρόνο ένα Μουσικό Σχολείο, απαιτούνται:

• Επαρκής μαθητικός πληθυσμός, ικανός να στηρίξει τμήματα, σύνολα και το σύνολο των εκπαιδευτικών αντικειμένων. Χωρίς κρίσιμη μάζα μαθητών, το σχολείο θα παρουσιάζει ελλείψεις, θα αδυνατεί να προσφέρει πλήρες πρόγραμμα και τελικά θα κινδυνεύσει με υπολειτουργία ή υποβάθμιση.
• Εύκολη και ισότιμη πρόσβαση για όσο το δυνατόν περισσότερες οικογένειες. Η καθημερινή μετακίνηση μαθητών από ολόκληρο το νησί —μαζί με μουσικά όργανα και εξοπλισμό— απαιτεί ρεαλιστικό σχεδιασμό και όχι εξυπηρέτηση ενός στενού τοπικού κέντρου.
• Κατάλληλες υποδομές, αντάξιες των αναγκών ενός εξειδικευμένου σχολείου: αίθουσες με ακουστικές προδιαγραφές, χώροι για ορχήστρα και χορωδίες, εργαστήρια, αποθήκες οργάνων, εξοπλισμός και δυνατότητα μελλοντικής επέκτασης.
• Προοπτική μακροχρόνιας ανάπτυξης, ώστε το σχολείο να υποδεχθεί τις επόμενες γενιές μαθητών και να αποτελέσει πραγματικό κέντρο μουσικού και πολιτιστικού έργου.

Η επιλογή της τοποθεσίας οφείλει να προκύψει μέσα από τεκμηριωμένη μελέτη, που θα εξετάζει δημογραφικά δεδομένα, γεωγραφική διαμόρφωση του νησιού, μεταφορική προσβασιμότητα, ετοιμότητα ή ανάγκη υποδομών, καθώς και τις πραγματικές ανάγκες των οικογενειών. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν σήμερα θα καθορίσουν το μέλλον ενός θεσμού που —εφόσον σχεδιαστεί σωστά— μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τη μουσική ζωή της Κεφαλονιάς, η οποία έχει υποχωρήσει αισθητά τις τελευταίες δεκαετίες.

Είναι απολύτως αναγκαίο να αποφύγουμε βεβιασμένες επιλογές ή τοπικιστικές αντιπαραθέσεις, οι οποίες έχουν αποδειχθεί επιζήμιες για τον πολιτισμό του νησιού σε άλλες περιπτώσεις. Το Μουσικό Σχολείο δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο πολιτικών ισορροπιών. Είναι πρωτίστως ζήτημα παιδαγωγικής, θεσμικής και κοινωνικής ευθύνης.

Το χρέος μας απέναντι στα παιδιά της Κεφαλονιάς είναι να τους εξασφαλίσουμε ένα σχολείο ισχυρό, λειτουργικό, προσβάσιμο και —πάνω απ’ όλα— βιώσιμο.

Η Κεφαλονιά δικαιούται ένα Μουσικό Σχολείο που θα αποτελέσει στολίδι της μουσικής της κληρονομιάς και πυλώνα πολιτισμού για τις επόμενες δεκαετίες. Ας διασφαλίσουμε ότι η θεμελίωσή του θα γίνει με σοβαρότητα, συνεργασία και πραγματικό όραμα.

Παρακολουθώ με ενδιαφέρον —και με συγκρατημένη αισιοδοξία— τη συζήτηση που έχει επανεκκινήσει. Ωστόσο, με βάση την εμπειρία των προηγούμενων δεκαετιών σχετικά με αποφάσεις που αφορούν τον πολιτισμό στο νησί, αισθάνομαι την ανάγκη να υπογραμμίσω μια λέξη: ΠΡΟΣΟΧΗ.

Δεν πρέπει να δημιουργηθεί ένα σχολείο που, λίγα χρόνια αργότερα, θα μας οδηγήσει ξανά στο γνώριμο συμπέρασμα ότι «δεν υπάρχουν μαθητές, δεν υπάρχουν καθηγητές, δεν υπάρχει υποστήριξη από τοπικούς θεσμούς» και άλλα παρόμοια, που ήδη διαπιστώνουμε καθημερινά. Θα ήταν τραγικό να φτιάξουμε ένα Μουσικό Σχολείο μόνο για να επαναλάβουμε την προχειρότητα, τη χαλαρότητα και τελικά την αδιαφορία μας για την ουσία του εγχειρήματος.

Τα γνωρίζουμε όλα αυτά ήδη. Το ζητούμενο είναι να μην τα επαναλάβουμε.