Στο πλαίσιο της προώθησης της νέας ψηφιακής εφαρμογής Explore Ionian Islands
Στο πλαίσιο της προώθησης της νέας ψηφιακής εφαρμογής Explore Ionian Islands, οργανώνουμε μία σειρά συνεντεύξεων με τους αιρετούς εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης των Ιονίων Νήσων.
Οι συνεντεύξεις αυτές θα δημοσιευθούν ως Δελτία Τύπου στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στα Ιόνια Νησιά, με σκοπό να αναδειχθεί η στρατηγική και το όραμα κάθε Δήμου γύρω από τον τουρισμό και τον πολιτισμό και τις δυνατότητες που προσφέρει η εφαρμογή Explore Ionian Islands, η οποία δημιουργήθηκε από την ΠΕΔ-ΙΝ, με στόχο την ανάδειξη του τουριστικού και πολιτιστικού πλούτου των νησιών μας.
Θεωρούμε ότι οι απαντήσεις των αιρετών εκπροσώπων θα συμβάλουν σημαντικά, τόσο στην ενημέρωση των πολιτών και των επισκεπτών, όσο και στη συλλογική προσπάθεια για την ενιαία τουριστική ταυτότητα των Ιονίων Νήσω
Ακολουθεί το Ερωτηματολόγιο-Συνέντευξη του Δήμου Ιθάκης για την ανάδειξη της στρατηγικής και του οράματος του Δήμου στα ζητήματα Πολιτισμού και Τουρισμού.
Α. Προσωπική Εισαγωγή
1) Ποιο είναι το όνομά σας και ποια η θέση σας στον Δήμο;
Άννα Σταθοπούλου, Αντιπρόεδρος Επιτροπής Τουριστικής Προβολής και Προώθησης του Δήμου Ιθάκης και άμισθη Σύμβουλος Δημάρχου για την επικουρία του σε θέματα οικονομικής, πολιτιστικής και τουριστικής ανάπτυξης.
2) Τι σας ώθησε να ασχοληθείτε με τα θέματα τουρισμού και πολιτισμού;
Ως εθελόντρια συνεργάτιδα του Δήμου Ιθάκης και σε συνεργασία πάντα με τον Δήμαρχο κ. Διονύση Στανίτσα και την Επιτροπή Τουρισμού συμμετείχα ήδη από το 2015 στον σχεδιασμό και το branding του τουριστικού προϊόντος της Ιθάκης, το οποίο βασίστηκε εξ αρχής σε ήπιες μορφές ανάπτυξης με επίκεντρο τον εναλλακτικό και τον πολιτιστικό τουρισμό.
Σημαντικό παράγοντα της αφοσίωσής μου στο ζήτημα αποτελεί η αποδεδειγμένη πλέον σχέση της βιωσιμότητας, της κοινωνικής συνοχής και εν τέλει της ευτυχίας ενός Μικρού Νησιωτικού Δήμου, όπως είναι η Ιθάκη, με το είδος της τουριστικής ανάπτυξης που υιοθετεί.
3) Αν έπρεπε να προτείνετε σε έναν επισκέπτη ένα «κρυμμένο μυστικό» του Δήμου σας, ποιο θα ήταν αυτό;
Η συνολική εμπειρία του πάνω στο νησί, η «εμπειρία Ιθάκης». Ξέρουμε ότι η επίσκεψη στο νησί μας αποτελεί εμπειρία ζωής για κάθε επισκέπτη για πολλούς λόγους, συμπεριλαμβανομένης και της σύνδεσής του με την Οδύσσεια και τον Οδυσσέα. Ως πανανθρώπινος προορισμός με πολύ βαθιά, σχεδόν αρχέγονη νοηματοδότηση η ΙΘΑΚΗ δεν είναι απλώς μέρος των διακοπών μας, είναι μέρος της ζωής μας συνολικότερα.
Β. Ο Τουρισμός στα Ιόνια Νησιά
4) Τί θέση κατέχει ο τουρισμός και πόσο σημαντικός είναι για τα Ιόνια Νησιά και τον Δήμο σας ειδικότερα; Ποια είναι τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα, αλλά και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει στην περιοχή σας σήμερα;
Σήμερα ο Τουρισμός είναι αναμφίβολα ο σημαντικότερος πυλώνας ανάπτυξης στα Ιόνια Νησιά, όμως η εξίσωση της τουριστικής ανάπτυξης έχει γίνει πλέον πολύ δύσκολη. Τα Ιόνια Νησιά καλούνται να αυξάνουν διαρκώς την ελκυστικότητά τους έναντι άλλων προορισμών στις κατηγορίες που δραστηριοποιούνται τουριστικά, ενώ συγχρόνως οφείλουν να διασφαλίζουν την βιωσιμότητα, τη συνοχή και την ανθεκτικότητά τους. Στον Δήμο Ιθάκης αυτό ήταν το «στοίχημα» που θέσαμε εξ αρχής και πιστεύω, εκ του αποτελέσματος κρίνοντας, ότι μέχρι τώρα το έχουμε κερδίσει.
Τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της Ιθάκης ως τουριστικού προορισμού είναι ο συνδυασμός δυνατών υποδομών και υπηρεσιών για τους πολίτες, ντόπιους και επισκέπτες, με την επαγγελματική υπεροχή των επαγγελματιών τουρισμού που επιχειρούν πάνω στο νησί, αυτό που θα λέγαμε «τουρισμός απαιτήσεων». Αυτός ο συνδυασμός εξασφαλίζει κατά το δυνατόν από τη μια την αποφυγή ενός έντονα εμπορικού χαρακτήρα στην τουριστική ανάπτυξη και από την άλλη τη θωράκιση του κοινωνικού ιστού του νησιού μας απέναντι στη δημιουργία της νοοτροπίας «εμείς κι αυτοί», που βάζει τον τουρίστα a priori απέναντι, με τα γνωστά καταστροφικά αποτελέσματα.
Πρόκληση αποτελεί πάντα η ορθή διαχείριση των μεγάλων αριθμών του τουριστών κατά τους μήνες αιχμής (Ιούλιο-Αύγουστο) ώστε να μην δυσανασχετούν οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού, αλλά και η θωράκιση της Ιθάκης απέναντι σε φυσικές καταστροφές, η προστασία του περιβάλλοντος, των φυσικών μνημείων, η ποιότητα των θαλασσών και η διαχείριση των υδάτινων πόρων συνολικότερα, ώστε το νησί να μην αντιμετωπίζει προβλήματα λειψυδρίας και να αντέχει στις πιέσεις της τουριστικής σεζόν. Θέλουμε η Ιθάκη να είναι ένα νησί με άνετες και ασφαλείς προδιαγραφές καθημερινότητας, που να μπορούμε να το χαιρόμαστε όλοι, ντόπιοι και επισκέπτες, όλο το χρόνο.
5) Ποια είναι η άποψή σας για τον εναλλακτικό τουρισμό; Υπάρχει πεδίο ανάπτυξής του στα Ιόνια Νησιά και στον Δήμο σας;
Τα Ιόνια Νησιά λόγω της ιδιαιτερότητας του αστικού τους τοπίου αλλά και του ρόλου τους στην δημιουργία του Νεότερου Ελληνικού Κράτους αποτελούν ιστορικά μια μοναδική κοιτίδα πολιτισμού. Κατά τη γνώμη μου θα μπορούσαν – για να μην πούμε ότι θα όφειλαν – να είναι η ναυαρχίδα του Πολιτιστικού Τουρισμού στο εθνικό μας τουριστικό προϊόν. Ακόμα και με τα «λάθη» που έχουν γίνει στην ανάπτυξη κάποιων νησιών, πιστεύω πως όλα τα Ιόνια Νησιά προσφέρονται για πολλές μορφές εναλλακτικού τουρισμού, εφόσον ενδιαφέρονται να τις υιοθετήσουν στρατηγικά στην ανάπτυξή τους, με κορυφαίες τον μουσειακό τουρισμό, τον περιπατητικό-ιστορικό τουρισμό, τον θρησκευτικό-προσκυνηματικό τουρισμό, τον γεωτουρισμό, τον γαστρονομικό τουρισμό, οπωσδήποτε τον αγροτουρισμό και τον οινοτουρισμό και βεβαίως τον συνεδριακό τουρισμό, που θα αναπτυχθεί σταδιακά πολύ περισσότερο στον Δήμο μας και θα δώσει ανάσες στην τουριστική σεζόν. Επιπλέον, για τα Μικρά Νησιά πιστεύω πως ο εναλλακτικός τουρισμός είναι μονόδρομος λόγω πεπερασμένων φυσικών πόρων, οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση αποτελεί βαναυσότητα, σε όλα τα επίπεδα.
6) Υπάρχουν έργα ή δράσεις που σχεδιάζετε για την ενίσχυση της τουριστικής εμπειρίας τα επόμενα χρόνια (θεματικές δράσεις/εκδηλώσεις κτλ);
Πάντα υπάρχουν δράσεις ενίσχυσης της τουριστικής εμπειρίας και όλες περιστρέφονται γύρω από την ιδέα της επαφής και της γνωριμίας των επισκεπτών με την τοπική κοινότητα και την καθημερινότητα των ανθρώπων πάνω στο νησί μας.
Το Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης, που φέτος διοργανώνεται ξανά για 5η συνεχή χρονιά, είναι μια τέτοια δράση, καθώς και το Μουσικό Φεστιβάλ Ιθάκης και το Διεθνές Πρόγραμμα Φιλοξενίας Καλλιτεχνών return2ithaca, που φέτος συνδιοργανώθηκε από τον Δήμο για 6η συνεχή φορά. Πέραν αυτών ασφαλώς υπάρχουν τα press trips και οι προσκεκλημένοι μας που με τα δημοσιεύματα και τα αφιερώματά τους δημιουργούν ενδιαφέρον και διαχέουν την «εμπειρία Ιθάκης» που αποκτούν οι ίδιοι σε όλο τον κόσμο, πάντα με στρατηγική στόχευση τα ειδικά κοινά που μας ενδιαφέρουν να προσελκύσουμε κάθε σεζόν.
7) Πώς μπορεί να ενισχυθεί η συνεργασία ανάμεσα στους Δήμους των Ιονίων Νήσων για την κοινή τουριστική προβολή;
Πέρα από τους συμβατικούς δρόμους, δηλαδή την προσπάθεια που γίνεται από την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων συστηματικά προς αυτή την κατεύθυνση, νομίζω πως ένας πολύ σύγχρονος και ελκυστικός τρόπος είναι οι Πολιτιστικές Διαδρομές.
Ο σχεδιασμός κοινών θεματικών τουριστικών προϊόντων, δηλαδή, που θα δίνουν στον επισκέπτη τη δυνατότητα να ακολουθεί, π.χ., ένα πολιτιστικό γεγονός, μια προσωπικότητα, μια παραδοσιακή αγροτική καλλιέργεια, μια μουσειακή θεματική ενότητα περνώντας μέσα από περισσότερα του ενός ή των δυο Ιόνιων Νησιών. Ο ψυχαγωγικός αθλητισμός, ειδικά ο θαλάσσιος, είναι ακόμα μια σπουδαία ευκαιρία σύνδεσης των Νησιών μας ως τουριστικών προορισμών σε μια κοινή τουριστική προβολή, κάτι που έχουμε δει να γίνεται με ιδιαίτερη επιτυχία σε ιστιοπλοϊκούς αγώνες και κολύμβηση ανοικτής θαλάσσης. Και τέλος ο γαστρονομικός τουρισμός, συμπεριλαμβανομένου του οινοτουρισμού αποτελεί κατά τη γνώμη μου σπουδαία ευκαιρία για κοινή προβολή, καθώς το ένα νησί συμπληρώνει το άλλο δημιουργώντας ένα υπέροχο, διαφορετικό γευστικό τοπίο υψηλών προδιαγραφών.
Γ. Η Εφαρμογή Ξενάγησης Explore Ionian Islands
8) Πόσο σημαντικό θεωρείτε ότι είναι το ψηφιακό εργαλείο Explore Ionian Islands για την ενίσχυση της τουριστικής εμπειρίας στα Ιόνια Νησιά; Ποιες δυνατότητες και πληροφορίες προσφέρει η εφαρμογή στον χρήστη και τί την κάνει να ξεχωρίζει;
Για τον Δήμο Ιθάκης, που εξαρχής επένδυσε δυνατά στην ψηφιακή ενημέρωση δημιουργώντας το πρώτο εξειδικευμένο τουριστικό portal στα Ιόνια Νησιά πίσω στο μακρινό 2016, η ψηφιακή εφαρμογή Explore Ionian Islands ήρθε να δώσει ένα πολύ σπουδαίο χέρι βοηθείας!!! Μας ενδιαφέρει πάρα πολύ αυτή η εφαρμογή και την προωθούμε ενεργά στους επισκέπτες μας κυρίως μέσω των καταλυμάτων, αλλά και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης της επίσημης δημοτικής τουριστικής ιστοσελίδας www.ithaca.gr, καθώς περιλαμβάνει πολλές εξειδικευμένες πληροφορίες πάνω σε αρκετά θέματα ενδιαφέροντος αλλά και γιατί – πολύ σπουδαίο για μας – διαθέτει ξενάγηση σε επτά γλώσσες, συμπεριλαμβανομένης της κινεζικής! Αυτό που κάνει την εφαρμογή Explore Ionian Islands να ξεχωρίζει, όμως, σε σχέση με άλλες που γνωρίζουμε, είναι συνολικά ο χαρακτήρας της, το περιβάλλον της: η αισθητική, η ασφάλεια και η φιλικότητα που δημιουργεί στην πράξη με τον χρήστη της. Είναι μια εφαρμογή που όταν μπεις και πλοηγηθείς για λίγο σε κερδίζει, καταλαβαίνεις ότι είναι αξιόπιστη, ότι ξέρει τι λέει!
9) Πώς εντάσσεται η εφαρμογή στη συνολική στρατηγική προβολής του Δήμου μας για τον τουρισμό και με ποιον τρόπο η εφαρμογή μπορεί να συμβάλει στην προσέλκυση νέων επισκεπτών, καθώς και στην καλύτερη ενημέρωση όσων ήδη ταξιδεύουν στα νησιά μας;
H εφαρμογή εμάς μας έχει βοηθήσει πολύ όταν χρησιμοποιείται από τους επισκέπτες μας που βρίσκονται ήδη πάνω στο νησί. Δεν έχουμε ακόμα «πειραματιστεί» με την ένταξή της σε δράσεις προώθησης του τουριστικού μας προϊόντος, που όμως σαν ιδέα θα μας ενδιέφερε ιδιαίτερα. Ο τρόπος που προβάλλεται το Νησί της Ιθάκης από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της εφαρμογής και ειδικά το facebook μας ικανοποιεί απόλυτα, τόσο από πλευράς συχνότητας εμφάνισης του Νησιού της Ιθάκης όσο και επιλογής θεμάτων. Οπωσδήποτε θα βοηθούσε εάν μπορούσαν να αναπτυχθούν προτεινόμενα clusters ενεργειών για τον χρήστη, δηλαδή κάποιο interface ανάμεσα σε εφαρμογές που χρησιμοποιεί ένας επισκέπτης πάνω στο νησί μας και σχετική παραμετροποίηση με βάση το προφίλ του ώστε να προκύπτουν εξατομικευμένες προτάσεις από την εφαρμογή, αλλά αυτό απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, είναι μεγάλη επένδυση και δεν ξέρω εάν μπορεί να υιοθετηθεί στα πλαίσια της λειτουργίας μιας δωρεάν εφαρμογής ξενάγησης.
10) Θα θέλατε να δείτε στο μέλλον την εφαρμογή να εμπλουτίζεται με νέες λειτουργίες; Εάν ναι, ποιες είναι αυτές;
Αυτό που θα μας άρεσε πάρα πολύ θα ήταν η δυνατότητα συχνότερων επικαιροποιήσεων και εμπλουτισμού του περιεχομένου της εφαρμογής, αλλά γιατί όχι και λειτουργίες που να ξεφεύγουν από την ξενάγηση και να αγγίζουν τον χώρο της ψυχαγωγίας, με προτάσεις για εκδηλώσεις, συναυλίες, φεστιβάλ, γεγονότα γενικότερα που λαμβάνουν χώρα πάνω στα Ιόνια Νησιά real time. Στο ίδιο πλαίσιο θα μας άρεσε να βλέπαμε περισσότερα βίντεο, π.χ., για το Νησί της Ιθάκης, καθώς δεν έχουμε αρκετό ψηφιακό υλικό υψηλών προδιαγραφών δικό μας για να δείχνουμε σε εκδηλώσεις και εκθέσεις και συχνά «δανειζόμαστε» υλικό από την εφαρμογή σας, με τα credits του πάντα. Με δεδομένη τη πολύ στενή σχέση των Επτανησίων με τη Μουσική, θα τολμούσα να προτείνω και την επέκταση της εφαρμογής σε δείγματα μουσικής παράδοσης από κάθε νησί και αναφορές στα έργα των μεγάλων μουσουργών της Επτανησιακής Μουσικής Σχολής, αλλά αυτό ίσως ξεφεύγει από τον αρχικό στόχο μιας εφαρμογής ξενάγησης. Σε γενικές γραμμές, πάντως, και ως έχει να μείνει η εφαρμογή, πιστεύω πως εξυπηρετεί θαυμάσια το σκοπό της.
Δ. Πολιτισμός & Βιώσιμη Ανάπτυξη
11) Σε ποιο βαθμό τέτοιες ψηφιακές πρωτοβουλίες μπορούν να στηρίξουν τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και να αναδείξουν την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής;
Σε πολύ υψηλό βαθμό, προβάλλοντας το ιδιαίτερο αστικό τοπίο των Ιόνιων Νησιών, τις ιστορικές πόλεις, τα μουσεία, τα θέατρα, τους ναούς και ό,τι ενέχει στοιχεία επτανησιακού πολιτισμού και προκρίνοντας τη μοναδικότητα των παραδόσεων, των εθίμων, της μουσικο-χορευτικής παράδοσης και άλλων στοιχείων της ζώσης πολιτιστικής κληρονομιάς των τοπικών κοινωνιών. Όπως είπα και πριν, για μας ο Πολιτισμός αποτελεί από μόνος του την κινητήρια δύναμη πίσω από νόημα της βιώσιμης ανάπτυξης και πιστεύω πως ο Τουρισμός πλέον του είναι πολύ βαθιά υπόχρεος! Η εφαρμογή Explore Ionian Islands έχει ακριβώς αυτόν τον προσανατολισμό και μπορεί να εμβαθύνει ακόμα περισσότερο, συμβάλλοντας όχι μόνον στην ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος κάθε Νησιού, αλλά και στην ανάπτυξή του, την εκπαίδευση, έως και την δημιουργία θέσεων εργασίας μέσα από συμπράξεις σε επίπεδο δημιουργικών πολιτιστικών βιομηχανιών σε βάθος χρόνου. Με λιγότερα λόγια, μιλάμε για ενέργειες στρατηγικής επικέντρωσης στον Πολιτιστικό Τουρισμό, ο οποίος μπορεί μεν να είναι ακόμα στα σπάργανα στην Ελλάδα, αλλά για μένα δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αποτελεί το τουριστικό μοντέλο του Μέλλοντός μας.
12) Με ποιους τρόπους μπορεί η τεχνολογία να φέρει πιο κοντά τους επισκέπτες με τις τοπικές παραδόσεις, τα έθιμα και την ιστορία;
Με την ψηφιακή καταγραφή πρωτίστως, τόσο των μουσειακών συλλογών και των συλλογών τέχνης, όσο και των στοιχείων της ζώσης, δηλαδή της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς κάθε τόπου. Ο λαϊκός πολιτισμός αποτελεί τεράστιο κεφάλαιο στα Ιόνια Νησιά και μόλις τα τελευταία χρόνια άρχισε να γίνεται μια προσπάθεια συστηματικής καταγραφής των στοιχείων του στο Εθνικό Ευρετήριο, όπου ήδη υπάρχουν καταγεγραμμένα 8 στοιχεία αποκλειστικά από τα Ιόνια Νησιά και ακόμα 8 ή ίσως και περισσότερα βρίσκονται σε στάδιο αξιολόγησης. Οι νέες τεχνολογίες επίσης προσελκύουν ένα ευρύτερο κοινό, καθώς και μικρότερες ηλικίες, διευκολύνοντας τη σχέση του κοινού με «βαριές» έννοιες, όπως είναι ο πολιτισμός, το μουσείο, το μνημείο. Το ίδιο το μέσο, δηλαδή, δημιουργεί μια μεγαλύτερη αμεσότητα, το μέσο γίνεται μέρος του μηνύματος, αλλά και δίνει τη δυνατότητα ανάπτυξης μιας προσωπικής σχέσης του επισκέπτη με τον πολιτισμό ενός τόπου μέσα από εφαρμογές virtual reality, augmented reality, τεχνολογίες που βοηθούν τον άνθρωπο να δημιουργήσει τη δική του προσωπική σχέση και εμπειρία με τον Πολιτισμό. Με άλλα λόγια, εκτός από το προφανές όφελος της προστασίας και της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς μας μέσα από την ψηφιοποίηση, οι Νέες Τεχνολογίες δημιουργούν και μια αυτονομία, μια ελευθερία στον Πολιτισμό και τη σχέση του απλού ανθρώπου με αυτόν, που πιστεύω πως την είχαμε ανάγκη.
13) Θεωρείτε ότι ο τουρισμός μπορεί να συμβάλει στην διατήρηση και ανάδειξη της τοπικής πολιτιστικής ταυτότητας;
Θα μπορούσε, εάν η συνέργεια Τουρισμού και Πολιτισμού μεθοδευτεί κατάλληλα στη βάση μιας ευρείας συναίνεσης με τις τοπικές κοινωνίες. Αυτή τη στιγμή η συνέργεια αυτή δεν υπάρχει, η σχέση των δυο βρίσκεται σε στάδιο παρατήρησης και μελέτης, όμως όλα τα καλά παραδείγματα που παίρνουμε από την επιστημονική κοινότητα τόσο στην Ελλάδα όσο και από άλλες έντονα τουριστικές χώρες συγκλίνουν στο ότι η ανάπτυξη μιας αμφίδρομα συνεργατικής σχέσης μέσω θεσμικών αλλαγών και της μεταβολής της νοοτροπίας του Τουρισμού είναι πλέον αναγκαία. Με λιγότερα λόγια, η βασική πρόκληση είναι να αρχίσουμε ν’ αντιλαμβανόμαστε όλοι το πολιτιστικό μας απόθεμα, τα μουσεία μας, τα μνημεία μας και τις παραδόσεις μας ως στοιχεία της ταυτότητάς μας, που ο Τουρισμός οφείλει να μπορεί όχι μόνον να μην τα βλάπτει, όχι μόνον να μην τα εκχυδαΐζει, αλλά και να τα αναδεικνύει και να τα στηρίζει οικονομικά στο πλαίσιο μιας βιώσιμης ανάπτυξης για τις τοπικές νησιωτικές κοινωνίες.
