Με δυο πτυχές της πανδημίας της νόσου Covid-19 είναι αντιμέτωπη πλέον η Ευρώπη καθώς οι κυβερνήσεις καταλαμβάνουν προσπάθειες για να συγκρατήσουν το τέταρτο κύμα μετάδοσης του ιού SARS-CoV-2 που χτυπά κυρίως τους ανεμβολιάστους, ενώ καραδοκεί ο κίνδυνος της νέας παραλλαγής από την Αφρική που ενσωματώνει διαφορετικές μεταλλάξεις.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η επιστημονική κοινότητα της Νοτίου Αφρικής προσπαθούν να αξιολογήσουν τη μεταδοτικότητα της παραλλαγής Β.1.1.529 του ιού SARS-CoV-2 και το βαθμό ανθεκτικότητας της στα εμβόλια. Η Βρετανία ανακοίνωσε από την Παρασκευή την απαγόρευση των πτήσεων από έξι αφρικανικές χώρες ενώ ανάλογη στάση κράτησε και η Ε.Ε.

Κάτω από αυτή τη συγκυρία μετριάζονται οι προσδοκίες των αναλυτών για τις οικονομικές επιδόσεις μέσα στο τέταρτο τρίμηνο καθώς η συσσώρευση κρουσμάτων δοκιμάζει ήδη τις αντοχές των συστημάτων υγείας στις μεγαλύτερες οικονομίες της Γηραιάς Ηπείρου, ιδιαίτερα τη Γερμανία. «Δεν είναι ασήμαντο» σχολίασε ο Τζέι Χάτιφιλντ, διευθύνων σύμβουλος της Infrastructure Capital Management μετά το κλείσιμο των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων την Παρασκευή. «Επικρατεί τεράστια αβεβαιότητα».

Στο κόκκινο οι αγορές με μεγάλες απώλειες

Συναισθανόμενοι ενδεχόμενους κινδύνους, οι επενδυτές καταφεύγουν στα καταφύγια των κρατικών ομολόγων και ρευστοποιούν μετοχές που είναι εκτεθειμένες στην πανδημία. Μέσα στην Παρασκευή η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου σημείωνε πτώση 14 μονάδων βάσης, φθάνοντας το 1,51% αντί των 11 μον. βάσης που έχει καταγραφεί σε μηναία βάση. Στο -0,33% και -0,03% κινούνταν το 10ετές κόστος δανεισμού της γερμανικής και της γαλλικής οικονομίας, αντίστοιχα.

Ο πανευρωπαϊκός χρηματιστηριακός δείκτης Εuro Stoxx έκλεισε την Παρασκευή με απώλειες 4,74%, ενώ ο Dax στη Φρανκφούρτη, ο Cac-40 στο Παρίσι και ο FTSE-100 στο Λονδίνο απώλεσαν το 4,15%, 4,75% και 3,64% της αξίας τους, αντίστοιχα. Στο κόκκινο κινούνταν οι μετοχές του ταξιδιωτικού κλάδου ενώ κέρδιζε ο κλάδος της τεχνολογίας.

Η τιμή του αργού πετρελαίου υποχώρησε στα 67,90 δολάρια το βαρέλι, με πτώση 13,38%. Απώλειες 11,47% σημείωσε η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ, υποχωρώντας στα 72,79 δολάρια το βαρέλι. Επιρρεπές στο ευμετάβλητο περιβάλλον, το bitcoin υποχωρούσε κατά 8,45% στα 48.186 δολάρια.

Ανησυχία για εξασθένιση της δυναμικής ανάπτυξης 

Σε αυτή τη φάση, οι οικονομίες της Ευρωζώνης έχουν αναπληρώσει σε μεγάλο βαθμό το χαμένο έδαφος από τα πρώτα κύματα της πανδημίας. Τα προκαταρκτικά στοιχεία στους σύνθετους δείκτες Υπευθύνων Προμηθειών (ΡΜΙ) για τον Νοέμβριο ξεπέρασαν τις εκτιμήσεις των αναλυτών στο 55,8 για την Ευρωζώνη, στο 56,3 για τη Γαλλία και στο 52,3 για τη Γερμανία.

Ελλοχεύει, ωστόσο, κίνδυνος να αναχαιτιστεί αυτή η δυναμική στην ανάπτυξη.  Οι οικονομίες των 19 κρατών-μελών παραμένουν εκτεθειμένες στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες από τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, την άνοδο των τιμών κυρίως στην ενέργεια αλλά και τους περιορισμούς στις μετακινήσεις που έχουν ανακοινώσει οι κυβερνήσεις της Ολλανδίας, της Αυστρίας, του Βελγίου και ορισμένα κρατίδια της Γερμανίας.

Καθώς προχωράει ο χειμώνας στη δυτική Ευρώπη, τα νέα υγειονομικά μέτρα αναγκαστικά αποθαρρύνουν τις επισκέψεις στα εμπορικά κέντρα, την ταξιδιωτική κίνηση και τις κρατήσεις σε εστιατόρια. O επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank, Xόλγκερ Σμίτινγκ, εστιάζει στις μεταλλάξεις της νέας παραλλαγής του ιού SARS-CoV-2, τονίζοντας πως ένα νέο κύμα της πανδημίας, ενδεχομένως να έχει σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στην Ευρώπη.

Τα εμβόλια είναι η ασπίδα της οικονομίας

Αντισταθμιστικό ρόλο στις οικονομικές επιπτώσεις μπορούν να διαδραματίσουν τα αντανακλαστικά που έχει αναπτύξει ο ανεπτυγμένος κόσμος στη λήψη μέτρων μαζί με τη δυνατότητα των εταιρειών βιοτεχνολογίας να αναπτύσσουν, να αναπροσαρμόζουν και να παράγουν εμβόλια, τονίζει ο Σμίτινγκ. Εδώ και μια εβδομάδα, όμως, η Berenberg Bank αναθεώρησε προς τα κάτω τις εκτιμήσεις για ανάπτυξη το τέταρτο τρίμηνο από το 0,7% στο 0,5% σε σχέση με το προηγούμενο.

«Αναμένουμε πως η χειμερινή περίοδος θα είναι ιδιαίτερα ταραγμένη» σχολίασε ο Στεφάν Κουθς, ερευνητής στο Ινστιτούτο Ερευνών για την Παγκόσμια Οικονομία του Κιέλου. «Η πανδημία επηρεάζει αρνητικά σε μεγαλύτερο βαθμό την οικονομία απ΄όσο νομίζαμε αρχικά». Πρόσθεσε πως «όσο χαμηλότερα είναι τα ποσοστά εμβολιασμού, τόσο πιο απαισιόδοξη γίνεται η οικονομική προοπτική για τον χειμώνα». Αν και έχουν εμβολιαστεί τα δυο τρίτα του πληθυσμού στην Ευρώπη, η κατάσταση διαφέρει από χώρα σε χώρα. Στη Βουλγαρία έχει εμβολιαστεί μόνο το ένα τέταρτο των πολιτών αλλά στην Πορτογαλία το ποσοστό φθάνει το 81%.