ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΩΣ ΕΠΕΙΓΟΝ – ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ –ΖΑΚΥΝΘΟΥ- ΙΘΑΚΗΣ
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΩΣ ΕΠΕΙΓΟΝ
ΠΡΟΣ:
– ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΠΕΡ. ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ κ ΣΠΥΡΟ ΣΠΥΡΟΥ
– ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΠΕΡ. ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ κ ΚΟΥΡΗ ΣΩΤΗΡΗ
– ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ κα ΘΕΟΠΕΥΤΑΤΟΥ ΑΦΡΟΔΙΤΗ
– ΔΗΜΑΡΧΟ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ κ ΠΑΡΙΣΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ
Αγαπητοί Όλοι
Με αφορμή τις δραματικές συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στην Κεφαλονιά εξαιτίας της συνεχιζόμενης σεισμικής δραστηριότητας, γεγονός που πέραν όλων των άλλων συνεπειών καταπονεί ψυχικά και συναισθηματικά τους κατοίκους του νησιού και ιδιαίτερα τους ευάλωτους πληθυσμούς των παιδιών και των ηλικιωμένων, παρακαλούμε για τις άμεσες ενέργειές σας προκειμένου να ενισχυθούν οι τοπικοί φορείς που παρέχουν ψυχοκοινωνική φροντίδα, προκειμένου να ανταποκριθούν στην ευλόγως αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών ψυχικής υγείας στο νησί, ζήτηση η οποία θα μπορούσε να λάβει εκρηκτικά χαρακτηριστικά.
Ήδη, από τις πρώτες ημέρες του σεισμού και με την σεισμική ακολουθία να συνεχίζεται, με σοβαρές ζημιές να καταγράφονται στην κτηριολογική υποδομή της δοκιμαζόμενης Παλικής, με ανοιχτές και ακόμη απροσδιόριστες τις πληγές στην παραγωγική και κοινωνική υποδομή, τα στελέχη της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας βρέθηκαν κοντά στους καταγεγραμμένους χρήστες των υπηρεσιών της, αλλά και σε όσους συμπολίτες αναζήτησαν βοήθεια. Ήδη, από τις 4/2/2014 στελέχη της Κινητής Μονάδας βρίσκονται καθημερινά στο Ληξούρι (στο κτήριο του Προγράμματος ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ) και στα χωριά της Παλικής για να παράσχουν φροντίδα σε παιδιά, ηλικιωμένους και οικογένειες που αντιμετωπίζουν πολλαπλά ψυχοκοινωνικά προβλήματα.
Παρά ταύτα, η ένταση του προβλήματος, αλλά και η γνώση ότι τα προβλήματα ψυχικής υγείας παροξύνονται και πολλαπλασιάζονται σε καταστάσεις φυσικών καταστροφών, απαιτούν τη λήψη άμεσης απόφασης για την ενίσχυση των υφιστάμενων μονάδων ψυχικής υγείας, οι οποίες ακόμη και υπό κανονικές συνθήκες δεν επαρκούσαν για την ολοσχερή κάλυψη των ψυχοκοινωνικών αναγκών των κατοίκων του νησιού. Ας σημειωθεί ότι τα συγκεκριμένα προβλήματα εμφανίζονται με μικρή χρονική υστέρηση σε παρόμοιες καταστάσεις, εφόσον προηγείται η μάχη για την επιβίωση και την αντιμετώπιση των άμεσων και πρωταρχικών αναγκών, όμως είναι απολύτως αναμενόμενο ότι η ζήτηση ψυχοκοινωνικής φροντίδας θα είναι ιδιαίτερα έντονη το επόμενο χρονικό διάστημα.
Ως προς την Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Κεφαλονιάς – η οποία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υποστελέχωσης σε μια ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία – θα ήταν απαραίτητη η πρόσθετη χρηματοδότησή της, ώστε να ενισχυθεί τουλάχιστον με (1) παιδοψυχίατρο, (1) ψυχολόγο και (1) κοινωνικό λειτουργό, προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει με σχετική επάρκεια όχι μόνο τις τρέχουσες ανάγκες, αλλά και την αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών ψυχικής υγείας που αναμένεται να προκύψει.
Η ΑμΚΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ έχει απευθύνει σχετικό αίτημα στο Υπουργείο Υγείας, το οποίο, παραδόξως, αντιμετωπίσθηκε καταρχήν αρνητικά.
Για το λόγο αυτό, και γνωρίζοντας ότι η ανάγκη για ψυχοκοινωνική φροντίδα δεν είναι στατική αλλά δυναμική και διογκούμενη, σας καλούμε να ενισχύσετε το απόλυτα εύλογο και υλοποιήσιμο αίτημα ελάχιστης συμπλήρωσης της στελέχωσης της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας, ούτως ώστε η Κεφαλονιά και οι Κεφαλονίτες να υποστηριχθούν για να υπερβούν με τον ομαλότερο δυνατό τρόπο τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες των σεισμών.
Με εκτίμηση
Η Πρόεδρος της ΑμΚΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ
Κατερίνα Γαρμπή
Ο Αντιπρόεδρος της ΑμΚΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ
Τίμος Γονής
(τηλ. άμεσης επικοινωνίας: 6936 750330)
ΠΡΟΣ:
Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας (ΕΚΕΠΥ)
Υπόψιν: κας Π. ΣΑΛΤΕΡΗ
Δ/ντριας Επιχειρήσεων ΕΚΕΠΥ
ΘΕΜΑ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ –ΖΑΚΥΝΘΟΥ- ΙΘΑΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΑΤΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ
- 1. Σύντομη παρουσίαση της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Κεφαλονιάς – Ζακύνθου – Ιθάκης:
Η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας είναι μια ξεχωριστή μορφή οργάνωσης υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Λειτουργεί σύμφωνα με τις αρχές της Κοινωνικής Ψυχιατρικής και της Τομεοποίησης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, η βάση της οποίας μετατοπίζει το κέντρο βάρους της ψυχιατρικής περίθαλψης και φροντίδας από το Ψυχιατρικό άσυλο στην κοινότητα και στις κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
Η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Κεφαλονιάς, Ιθάκης & Ζακύνθου, (ΚΜΨΥ) λειτουργεί από τον Μάρτιο του 2007 από την Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Μετάβαση», καλύπτει τον Τομέα Ψυχικής Υγείας Κεφαλονιάς – Ζακύνθου, με έδρα το Αργοστόλι, κλιμάκιο που καλύπτει την Κεφαλονιά και την Ιθάκη και μόνιμο κλιμάκιο στη Ζάκυνθο. Συγχρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ 2013-2015, έχει άδεια λειτουργίας από το Υπουργείο Υγείας και εποπτεύεται από αυτό. Καλύπτει ψυχοκοινωνικές ανάγκες των 3 νησιών, με έμφαση στη διάγνωση και θεραπεία ψυχικών διαταραχών, την πρωτοβάθμια φροντίδα κατ’ οίκον, την αντιμετώπιση κρίσεων, την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση σε συνδυασμό με την παρέμβαση στην Κοινότητα. Μέχρι στιγμής έχει παράσχει υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής φροντίδας σε περισσότερους από 3500 κατοίκους των νησιών, έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 28.000 συνεδρίες, ενώ παρακολουθεί κατ΄ οίκον σε τακτική βάση περίπου 100 χρόνιους λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
Η μείζων αδυναμία της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας εντοπίζεται στη ραγδαία υποστελέχωση που αντιμετώπισε τα αμέσως προηγούμενα έτη (2011-2012). Εξαιτίας της υποχρηματοδότησης των παρελθόντων ετών, η Κινητή Μονάδα λειτουργεί αναγκαστικά με λιγότερο προσωπικό από το προβλεπόμενο, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να ανταποκριθεί στις τοπικές ανάγκες των 3 νησιών. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το Κλιμάκιο της Κεφαλονιάς από τα 12 άτομα θεραπευτικό προσωπικό πλήρους απασχόλησης που είχε το 2011, αυτή τη στιγμή διαθέτει μόλις 3 άτομα πλήρους απασχόλησης και 1 μερικής.
Η συγκεκριμένη κατάσταση θα πρέπει να αξιολογηθεί αναλόγως από τις αρμόδιες αρχές, ενόψει και των μεσο-μακροπρόθεσμων ψυχοκοινωνικών συνεπειών που αναμένεται να επιφέρουν οι σεισμοί στους κατοίκους της Κεφαλονιάς, εφόσον η Κινητή Μονάδα είναι αναμενόμενο ότι θα επωμισθεί το κύριο βάρος της ψυχοκοινωνικής φροντίδας στο νησί όχι μόνο κατά την πρώτη φάση, αλλά και μετέπειτα, όταν θα έχουν αποχωρίσει οι εθελοντές πάροχοι ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών.
- 2. Το ανάπτυγμα των παρεμβάσεων της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας για την αντιμετώπιση της έκτακτης κατάστασης
2.1. Από τις πρώτες μέρες του σεισμού στην Κεφαλονιά, τα στελέχη της Κ.Μ.Ψ.Υ βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή στήριξης του πληγέντος πληθυσμού με επικέντρωση της παρέμβασης στην Παλική. Επιτεύχθηκε εξαρχής άμεση συνεργασία, συντονισμός και διασύνδεση με τους επαγγελματίες Κοινωνικής Φροντίδας του Οργανισμού Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Παιδείας (ΟΚΑΠ – Νομικό Πρόσωπο του Δήμου Κεφαλονιάς που εποπτεύει τα Προγράμματα ‘’Βοήθεια στο Σπίτι΄΄ και τα ΚΑΠΗ), όπως και τα στελέχη του Κέντρου Ημέρας της ΑΜΚΕ «ΑΠΟΣΤΟΛΗ», σχεδιάζοντας από κοινού τις παρακάτω παρεμβάσεις και ενέργειες ενημέρωσης και υποστήριξης:
- Δημιουργήθηκαν κλιμάκια επαγγελματιών ψυχικής υγείας, αποτελούμενα από Κοινωνικούς Λειτουργούς, Ψυχολόγο, Ψυχίατρο και Νοσηλεύτρια, τα οποία βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή στο πλευρό των σεισμοπαθών.
- Οργανώθηκε νέα έδρα των ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων για την περιοχή της Παλικής στο κτήριο ΠΙΚΠΑ στο Ληξούρι, όπου βρίσκεται και η έδρα του Προγράμματος ‘’Βοήθεια στο Σπίτι’’ της Παλλικής
2.2. Πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω ενέργειες διασύνδεσης, με σκοπό την ενημέρωση των υπηρεσιών και την κοινή δράση για την αντιμετώπιση σύνθετων προβλημάτων. Ειδικότερα, οργανώθηκαν συναντήσεις με τις παρακάτω υπηρεσίες:
- i. Βοήθεια στο Σπίτι Παλλικής
- ii. Νοσοκομείο Ληξουρίου (μεταστεγαζόμενο στο κλειστό Γυμναστήριο)
- iii. Αστυνομία Ληξουρίου
- iv. Πυροσβεστική Υπηρεσία Ληξουρίου
- v. Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας
- vi. Υπηρεσία καταγραφής ζημιών έπειτα από το σεισμό (κτίριο «Στέλλα Κουρούκλη»)
- vii. Στρατιωτική Υπηρεσία στον καταυλισμό στον Άγιο Αντώνιο
- viii. Κέντρο διανομής τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης (Μουσείο Ληξουρίου).
2.3. Για την προσέγγιση και ενημέρωση των πληγέντων , τοποθετήθηκε σε σταθερή βάση Κοινωνικός Λειτουργός στο κτίριο «Στέλλα Κουρούκλη» όπου πραγματοποιείται η καταγραφή των ζημιών.
2.4. Πραγματοποιήθηκε εξαρχής προσέγγιση ενός προς ένα όλων των ψυχιατρικών περιστατικών της περιοχής της Παλικής που παρακολουθούμε στην ΚΜΨΥ ώστε να διαπιστωθεί η κατάσταση της υγείας τους, αλλά και το σύνολο των αναγκών που προέκυψαν έπειτα από το σεισμό. Όπου διαπιστώθηκε ανάγκη για στέγαση και σίτιση, έγινε άμεση διασύνδεση με τις απαραίτητες υπηρεσίες.
(οι χρόνιοι λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας που παρακολουθούνται από την ΚΜΨΥ σε σταθερή βάση στην Παλική ανέρχονται στα 30, εκ των οποίων οι 13 ανήκουν στη διαγνωστική κατηγορία F20-29/Ψυχωσική διαταραχή. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι, σύμφωνα με την καταγραφή του 2013, πραγματοποιήθηκαν 644 συνεδρίες στην Παλική).
2.5. Με την ευκαιρία της επίσκεψης στους ασθενείς μας, πραγματοποιήθηκαν ενημερωτικές επισκέψεις στα περισσότερα χωριά της Παλικής από κοινού με προσωπικό από τον ΟΚΑΠ. Επιπλέον, διανεμήθηκε ενημερωτικό κείμενο οδηγιών αντιμετώπισης του άγχους έπειτα από έναν μεγάλο σεισμό, το οποίο μοιράστηκε από την πρώτη μέρα σε όλη την περιοχή της Παλλικής (επισυνάπτεται). Σκοπός της παραπάνω ενέργειας ήταν να ενημερώσουμε τον γενικό πληθυσμό για τρόπους διαχείρισης του άγχους, να τον βοηθήσουμε να αναγνωρίσει ενδεχόμενα συμπτώματα Μετατραυματικής Διαταραχής και να τον προτρέψουμε να απευθυνθεί στους ειδικούς της Κινητής Μονάδας για την αντιμετώπισή του. Ήδη, δεχόμαστε νέα αιτήματα για στήριξη, η διαχείριση των οποίων πραγματοποιείται στη νέα μας έδρα στο Ληξούρι (κτίριο ΠΙΚΠΑ).
- 3. Καταγραφή Αναγκών για την ολοκληρωμένη κάλυψη της ζήτησης ψυχοκοινωνικής φροντίδας σε μεσο-μακροπρόθεσμη βάση
Όπως είναι αναμενόμενο, η νέα έκτακτη κατάσταση έπειτα από τους σεισμούς έχει ως αποτέλεσμα να εστιάσουμε όλες μας τις δυνάμεις στην αντιμετώπιση των αναγκών της Παλικής αυτό το διάστημα.
Με δεδομένο ότι αυτή τη στιγμή η Μονάδα διαθέτει μόλις 4 άτομα θεραπευτικό προσωπικό, γίνεται εντονότερη η έλλειψη επαρκούς στελέχωσης, ώστε αφενός να ανταποκριθούμε στις αυξημένες ανάγκες που προϋπήρχαν του σεισμού – ανάγκες που εκτείνονται στην υπόλοιπη Κεφαλονιά αλλά και στην Ιθάκη – αλλά και να αντιμετωπισθούν οι έκτακτες ανάγκες κυρίως στην περιοχή της Παλικής.
Σήμερα, 10 ημέρες μετά τον 2ο σεισμό, γίνονται ενέργειες ώστε να επιλυθεί η κύρια ανάγκη των σεισμοπαθών που είναι η στέγαση. Τα σχολεία παραμένουν για 3η συνεχόμενη εβδομάδα κλειστά. Μπορεί τη δεδομένη στιγμή να είναι σημαντική η συνεισφορά εθελοντών επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας για την κάλυψη των επειγουσών αναγκών, όμως τα σοβαρά προβλήματα θα αρχίσουν να βγαίνουν στην επιφάνεια όταν η καθημερινότητα των σεισμοπαθών θα αρχίσει σιγά- σιγά να μπαίνει σε έναν ρυθμό. Τότε θα αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται τα αιτήματα ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και η ΚΜΨΥ θα πρέπει να είναι σε θέση να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες που θα προκύψουν.
Θεωρούμε ότι είναι απόλυτα αναγκαίο να υπάρξει μέριμνα για την ενίσχυση της ΚΜΨΥ με 3 άτομα επιστημονικό προσωπικό (παιδοψυχίατρος, ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός), τουλάχιστον έως το τέλος του 2015. Για το λόγο θεωρούμε απαραίτητη την αύξηση του προϋπολογισμού της ΚΜΨΥ κατά 150.000 € για τα 2 αυτά χρόνια, ώστε να συμπεριλάβει την κάλυψη των αμοιβών των ανωτέρω στελεχών, αλλά και τις αυξημένες δαπάνες καθημερινών μετακινήσεων – συνηθέστατα με ίδια μέσα – των στελεχών εντός αλλά και μεταξύ των νησιών).
Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία.
Η Νόμιμη εκπρόσωπος της ΑμΚΕ «Μετάβαση»,
Αικατερίνη Γαρμπή
Πρόεδρος ΔΣ
Τηλ. Άμεσης επικοινωνίας: Πρόεδρος ΑμΚΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ: 6936750330
Αντιπρόεδρος ΑμΚΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ (Τίμος Γονής) : 6945410118