Της Σοφίας Αράβου – Παπαδάτου*
Το καίριο ερώτημα «Μετά την αξιολόγηση τι;» πυροδοτεί τη συνθετική σκέψη και τον φόβο, απέναντι στο δίπολο υπερβολής – ελλείμματος. Με την αναλυτική σκέψη μπορείς να φτάσεις σε πλατειασμούς και λεπτομέρειες, που δεν φαντάζεσαι! Μπορείς να γίνεις αφηγηματικός, μέχρι χαλάρωσης. «Και λίγο είναι αυτό;». «Καθόλου και άκρως απαραίτητο. Τι να συνθέσεις χωρίς υλικό;». Όταν θέλεις όμως να «αποστάξεις» προτάσεις που θωρακίζουν την εφαρμογή, αναγκαστικά χάνεις τη χαλάρωση κι ας μην της πρέπει!
Πιέζεις για απόσταγμα σύνθεσης, πάντα με εικόνες του παρελθόντος, κακοφορμισμένες ουλές υπερβολών και βάραθρα πολιτικών ελλειμμάτων. Αστική υπερσυγκέντρωση πληθυσμού vs υγεία, παιδεία, πολιτισμός για παράδειγμα. «Μακριά από εμάς» και μπαίνεις εκούσια στον αποστακτήρα.
Εκεί αναφωνείς το «Εύρηκα» Νο1, τον αντίλογό του, ενώ παίρνεις την πρώτη σταγόνα πρότασης. «Αυτός είναι ο κεντρικός πυρήνας» σκέφτεσαι. Τα Αναπτυξιακά Περιφερειακά Συνέδρια, όπου λέγονται όλα: αποκατάσταση και πρόβλεψη φυσικών καταστροφών, νησιωτική πολιτική, ενοποιήσεις ΑΕΙ-ΤΕΙ, κίνητρα αποκέντρωσης, ανεργία, πρωτογενής τομέας, προσφυγικό, κοινωνική οικονομία, τουρισμός, πολιτισμός τοπικής μοναδικότητας, πρόληψη για την Υγεία, τα πάντα.
Και αμέσως ο αντίλογος. «Εντάξει ό,τι αφορά νομοθέτηση. Όταν χρειάζεται συλλογική δράση; Δεν είμαστε εκπαιδευμένοι στη συλλογικότητα, ατομικισμός και άγιος ο θεός, καθένας για την πάρτη του, θα έρθουν τα αφεντικά να μας οργανώσουν. Τι θα κάνουμε με την προαιώνια αρχομανία της ιεραρχίας;».
Πρώτη σταγόνα στον αποστακτήρα. Χρειάζονται άνθρωποι έντιμοι, ώριμοι, μυημένοι στη συλλογικότητα, την ισότητα και την αποτελεσματικότητα, ώστε να κάνουν την καινούργια αρχή. Ψάχνουμε και τους βρίσκουμε για να μπει το νερό στ’ αυλάκι.
Απόσταξης συνέχεια «Εύρηκα» Νο2: «Αυτός είναι ο πυρήνας. Ορισμός του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Π.Ο.Υ.» «Υγεία δεν είναι μόνο η απουσία συμπτωμάτων ασθένειας, είναι το σύνολο της φυσικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας». Περιλαμβάνει τη συνεργασία όλων των κυβερνητικών δομών, επίκεντρο ο άνθρωπος.
Ο αντίλογος, πάντα παρών, «θα χαθούμε στην ανάλυση της εφαρμογής», ξεθωριάζει ελαφρά τον δεύτερο πυρήνα.
Δεύτερη σταγόνα απόσταξης όμως, σχεδόν ίδια: ψάχνουμε κατάλληλους ανθρώπους για την εφαρμογή. Προσωπικές ωφέλειες και φιλοδοξίες τέλος! Χωρίς να αναζητάμε θύματα της «πάλαι ποτέ» δογματικής συλλογικότητας της μιζέριας. Υπερβολές, ελλείμματα, ανίκανοι ημέτεροι «φύλαρχοι», ούτε στο ανθρώπινο δυναμικό, ούτε στις υλικές και άυλες δράσεις.
Απόσταξης συνέχεια, «Εύρηκα» Νο3. Κυρίαρχος πυρήνας η κομματική οργάνωση. Είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος στο «Έχουμε την κυβέρνηση, αλλά όχι την εξουσία». Με αυτή την έντιμη ομολογία δεν περιμένουμε ηρωικές εμφανίσεις και αθρόα εισροή μελών. Κι ας χρειάζονται πολλοί στα μεγάλα έργα.
Αντίλογος – συνήγορος: οι άνθρωποι είναι μπλεγμένοι σε γρανάζια παλαιοκομματικής -εργασιακής διαπλοκής. Φοβούνται και τον ίσκιο τους! Μας ψηφίζουν και μετά σφυρίζουν αδιάφορα, περιμένοντας απτές αποδείξεις στην καθημερινότητά τους! Πριν βιαστούμε να καταδικάσουμε ολόκληρο τον πληθυσμό, ας έχουμε χαραγμένες στο μυαλό μας τις λέξεις – ελαφρυντικό, που είναι η επιβίωση και τα παιδιά. Η ευθύνη -μερίδα του λέοντος- ανήκει στους τότε κυβερνώντες. Ο λαός πρέπει να επιβιώσει, να δει τα παιδιά του αποκατεστημένα! Η πολιτική έχει τη δύναμη να εξευτελίσει έναν λαό ή να τον αναδείξει. Δεν χρειάζονται λεπτομέρειες, όλοι καταλαβαίνουμε!
Τρίτη σταγόνα απόσταξης. Λίγοι θα κάνουν την αρχή και οι πολλοί θα ακολουθήσουν. Δύσκολο για τους λίγους, αλλά αναγκαίο! Ψάχνουμε και τους βρίσκουμε. Υπάρχουν πολλοί, έξω και μακριά από τη διαπλοκή, ικανοί και παραγκωνισμένοι από φελλούς! Αναγκαστικά και παράλληλα, πολλή δουλειά στο κόμμα.
Αμείλικτη η απόσταξη, προχωρεί, «Εύρηκα» Νο4. Η σωστή επικοινωνία είναι αυτό που μας λείπει. Πρέπει να υιοθετήσουμε τρόπους κατάλληλης προσέγγισης του πληθυσμού. Ακούγονται μηνύματα με μορφή ξεπερασμένη. Είναι υποτονικά ή παραπάνω δυναμικά. Ασυνείδητα σπέρνουν φόβο ή μοστράρουν αυθεντία και υποταγή στην εξουσία.
Ο αντίλογος ξανά. «Επομένως ζητάμε ξύλινο λόγο ή μήπως συνεχή καταγγελία; Μήπως να αναθέσουμε τον ρεαλισμό στη μεταφυσική;»
Τέταρτη σταγόνα απόσταξης, εδώ μπαίνει η διεπιστημονικότητα μοντέλων επικοινωνίας. Έτσι κι αλλιώς, καινοτομία, επιστήμη και εφαρμογή είναι το ισχυρό τρίδυμο της επιτυχίας. Στην επικοινωνία χρειάζεται να ξέρουμε τι λέμε και κυρίως πώς το λέμε αν θέλουμε αυτιά ανοιχτά στα μηνύματά μας! Όχι ενιαίο επίπεδο λόγο, ούτε ό,τι να ‘ναι εμπειρικά! Από το τελευταίο μέλος του κόμματος μέχρι την ανώτερη βαθμίδα των στελεχών μας πρέπει να ξέρουμε τι και πώς το λέμε, χωρίς να χάνονται ο αυθορμητισμός, η επινόηση και η διαίσθηση! Ένας ή λίγοι κούκοι δεν φέρνουν την άνοιξη!
Οι αποστακτήρες απαιτητικοί! Θα πιείς το απόσταγμα για να ιεραρχήσεις τα τέσσερα«Εύρηκα»!
Δεν υπάρχει ιεράρχηση. «Μην πετάξεις τίποτα», ακούγεται το γνωστό τραγούδι.
Φτιάχνεις το σφηνάκι τεσσάρων υλικών: κατάλληλοι και συνειδητοποιημένοι άνθρωποι στην εφαρμογή, υπεράνθρωπη δουλειά στην κομματική οργάνωση, εκπαίδευση στελεχών και μη στην κατάλληλη επικοινωνία.
Στην υγειά μας!
*Η Σοφία Αράβου – Παπαδάτου είναι δρ Κοινωνικής Ψυχολογίας, MSc Κοινωνικής Οδοντιατρικής, αναπληρώτρια συντονίστρια Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Κεφαλλονιάς